Igl onn 1261 intervegnin nus per l’emprema gada d’in «Dominus presbiter Federicus in campo sancti Johannes». Varga 170 onns han paders caputschins da Brescia pastorau la pleiv da Sogn Gions (1648–1817). Allura han puspei paders benedictins e plevons da nossa cuntrada surpriu la pastoraziun.
Pliras gadas ei la baselgia vegnida restaurada. Igl onn 1640 eis ella vegnida scarpada giu tochen alla part giudem dil clutger e vegnida remplazzada entras il baghetg hodiern en stil gotic/baroc tardiv. 1799 han ils franzos arsentau la baselgia e destruiu grondas parts dil cuntegn.
Igl onn 1821 ein 3 zenns existents vegni culai da Gion Battesta Monzini da Bergamo en il santeri da maun sura encunter Cons. La baselgia parochiala ei restada duront biars onns (ca. 1700) liug da pelegrinadi. Pader caputschin Fioriano da Brescia ha schau entagliar da Johann Ritz ina Mater Dolorosa, la quala el vestgida cun custeivla paramenta. El tschenta quella en baselgia parochiala. Sias preits eran gia suenter 10 onns curcladas vi cun varga 200 tablas votivas.
En Surselva ha la claustra giu gronda influenza e segir era gidau a crear novs usits, sco era biaras processiuns. Ils rituals dallas singulas processiuns han ins surschau culs onns allas pleivs ed allas isonzas popularas. Da tut las processiuns che la pleiv praticava dapi baul ha ella aunc salvau tschun. La processiun da Sogn Gion Battesta ei la suletta processiun cun parada che vegn festivada en baselgia parochiala. Fuss l’invasiun dils Franzos digl onn 1799 buca stada, savessan las cronicas veglias senza dubi relatar aunc dapli ord la historia. Deplorablamein ein denton archivs e scartiras vegni destrui per adina. Aschia resta nuot auter che da perscrutar la historia da nos antenats cun agid da mirs e restonzas ch’ein oz aunc avon maun.
La caplutta da S. Gada
Per la caplutta da Sontga Gada exista in guid cultural-historic che sesanfla en caplutta, resp. che sa vegnir retratgs tier la Papetaria Hosang amiez il vitg.
… La caplutta s. Maria Immaculata ad Acletta
Sil crest che sesaulza sur il vitg Mustér stat la baselgia baroca, dedicada a Nossadunna. Ell’ei vegnida consecrada 1643. Igl altar grond ei dotaus cun il renomau e zun custeivel maletg da C. F. Nuvolone, che representa I’Immaculada Concepida, «Immaculata». … cuntinuar…
Perdanonzas a Segnas
Cunquei che las fiastas ein vegnidas stuschadas sin las dumengias, ein era biaras perdanonzas idas a piarder, ins sa gie buca far mintga dumengia perdanonza! Aschia ei la perdanonza da sontga Luzia a Segnas era curdada naven. Semantenidas ein aunc … cuntinuar…
Intern dalla baselgia Segnas
Ils antependiums
lls antependiums, quei ei la part che cuviera il sochel digl altar, ein buc aschi vegls e dateschan digl onn 1902. Schebein ei deva gia avon tals vegnin nus mai a saver eruir. Probablamein eran ils altars denton … cuntinuar…
Baselgia S. Bistgaun e S. Roc Segnas
Tier la renovaziun digl onn 1993 han ins gleiti constatau che numerusas picturas ord il temps dall’erecziun dalla baselgia 1620–1670 era vegnidas destruidas entras l’aua, denton era tras surmalegiadas. La baselgia posseda ina zun biala e preziusa «crusch da pestilenza» … cuntinuar…
Restauraziun e cumpletaziun dall’ura-baselgia
La radunonza generala ha decidiu la primavera 2010 da renovar las uras che sepresentan per part en schliet stan. Il november 2009 veva in ferm suffel scarpau naven ina part dall’ura encunter s. Gions. Ina reparatura dil clutger anora era … cuntinuar…
La sanaziun dil tuchiez 2009
Dapi 1917 ha la pleiv buc fatg grondas investiziuns el tuchiez, excepiu l’electrificaziun da quel. Suenter 100 onns eis ei usit ch’ils zenns vegnan menai per che battagls ed ils martials dall’ura petgien buc trasora silla medema part dil zenn … cuntinuar…
Renovaziun baselgia parochiala (1972–1976)
Informaziun vegn scret grond ozildi, malgrad ch’ella caschuna meinsvart confusiun, demai ch’ella vegn beinsavens malcapida. Nuotatonmeins ha la cumissiun da baghegiar dalla pleiv da s. Gions anflau per opportun d’edir ina broschura d’orientaziun concernent la renovaziun da nossa baselgia parochiala. … cuntinuar…
Altar da Carli Borromeo
La midada dil temps dalla reformaziun ha sensibilisau vinavon la pussonza mundiala. Cun il conzil da Trient (1545–1563) il qual la claustra e la dertgira aulta da Mustér – representaus entras il mistral vegl Johann Deflorin – ha la cunterreformaziun … cuntinuar…
Igl altar da Strigel
Ella caplutta en pierti encunter sid sesanfla il pli custeivel scazi da nossa baselgia: Igl altar gotic dil meister Yvo Strigel da Memmingen (D), 1489.
Acts digl altar: 1921 cunvegnientscha denter la Claustra da Mustér e la Pleiv s. Gions … cuntinuar…
