Baselgia Sogn Gions

Baselgia s. Gions

Baselgia Sogn GionsGia 1261 vegn menziunau en in document ina baselgia, che stat in campo sancti Johannis, pia el liug hodiern da S. Gions. Pader Baseli Berther numna ina cronica da 1338 che menziunescha ina baselgia da s. Gions dedicada a s. Gion Battesta.

Il baghetg dad oz, eregius 1639 – 1643, ei in dils pli gronds monuments dil cantun Grischun. Uestg Gion Flugi VI ha consecrau quella ils 23 d’uost 1643.

El spazi dil chor sesanfla la trucca entagliada cun intarsias, che circumdescha dad omisduas varts igl altar grond, eregius all’entschatta dil 19. tschentaner da Placi Schmed da Mustér. Cun sias sis petgas canelladas ed il spitg en treis parts va el localmein bein a prau ed ei in dils paucs exemplars classicistics ella cuntrada. La tabla-altar muossa ault ellas neblas la sontga Famiglia, afuns ils dus patruns-baselgia, Gion Evangelist e Gion il Battegiader, davos quels Carli Boromäus. Quei liug ei ornaus cun las renomadas anurettas, che paran da semover ella feglia da gep. Tier ils altars domineschan la colur melna e dat ensemen cun las biaras sularadas al spazi intern ina magnifica tarlischur festiva. Amiez igl altar grond sesanfla in maletg dil patrun-baselgia, s. Gion il Battegiader. Il tabernachel derivava oriundamein dalla baselgia parochiala da Brinzeuls. Suenter l’invasiun franzosa 1799 han ins eregiu dus altars laterals ed amplificau ord parts digl altar dalla veglia baselgia parochiala.

La pli custeivla part dalla baselgia sesanfla en ina caplutta laterala all’entrada. Leu cattan ins numnadamein igl altar d’alas gotic d’Ivo Strigel da Memmingen, baghegiaus 1498. Igl ei buca d’eruir, per tgeinina baselgia quell’ovra ei vegnida scaffida e tgi ch’ha empustau ella. Sventireivlamein ha quei altar admirabel buc anflau ina dimora permanenta, aschia ch’el ha stuiu midar liug, p. ex. S. Gada, Claustra, S. Gions.

El pierti era baghegiau en in carner, oz fetg reduciu, nua ch’ina gronda quantitad cavazzas ed ossa regordan il contemplader alla vanadad dalla veta. Las cavazzas ein per gronda part vegnidas allontanadas tier la davosa restauraziun baselgia, diltuttfatg cun la renovaziun dalla nova Encarna da cumiau.

La tuor ei vegnida alzada 1667 sin 46.80 meters. Ella porta ils 4 zenns intonai sin b’, des’, es’ ed as’.